
प्रसिद्ध वैज्ञानिक अल्बर्ट आइन्स्टाइनले भनेका छन्, “सफलताको लागि सकारात्मक सोच राख्नु नै पहिलो कदम हो।” यो भनाइले सकारात्मक सोचको महत्त्वलाई स्पष्ट पार्छ। हामीले जीवनमा जतिसुकै ठूला चुनौतीहरूको सामना गरे पनि, यदि हाम्रो सोच सकारात्मक छ भने हामी त्यसलाई अवसरमा बदल्न सक्छौँ।
जीवनको घना अँध्यारो कहिल्यै अन्त्य हुँदैन। त्यो अँध्यारोभित्र पनि एक सानो उज्यालो लुकेको हुन्छ — त्यो हाम्रो मनको सकारात्मक सोच हो। जब सबै पक्षहरू बेहोस भएर हार्न लाग्छन्, जब आँधीले वृक्ष झुकाउँछ र बादलले घाम लुकाउँछ, तब पनि एउटा मनोबलले त्यो अँध्यारोलाई चिर्दै उज्यालो बनाउँछ। सकारात्मक सोच त्यो प्रकाश हो जसले नकारात्मक सोचलाई पगाल्छ । निराशाका काँडाहरूलाई फूलमा परिणत गर्छ।
रबिन्द्रनाथ टगोरले भनेका छन्: "धेरै अँध्यारो छ भने पनि, एउटै सानो दीयोले हजारौं अँध्यारोलाई हराउन सक्छ। हाम्रो मनको उज्यालो त्यो दीयो हो।"
सकारात्मक सोच सपना देख्नु मात्र होइन, त्यो सपना पुरा गर्ने विश्वास हो। त्यो विश्वास जसले अँध्यारोबाट बाहिर निस्केर उज्यालोसँग नाच्न सिकाउँछ। यो सोचले प्रत्येक समस्या भित्रको समाधान देख्छ, प्रत्येक रातभित्रको भोलि देख्छ। जहाँ सबैले डराउँछन्, त्यहाँ सकारात्मक सोचले कदम चाल्छ, जहाँ सबैले चुप लाग्छन्, त्यहाँ यो आवाज बन्छ।
दैनिक जीवनका नकारात्मक सोचलाई सकारात्मक बनाउने १० उपाय
हामीले दैनिक जीवनमा अनगिन्ती नकारात्मक सोचहरूको सामना गर्छौं। यी सोचहरूलाई सकारात्मक दिशा दिन सकियो भने हाम्रो जीवनमा ठूलो परिवर्तन आउँछ। यहाँ केही सामान्य नकारात्मक सोच र त्यसलाई बदल्ने उपायहरू छन्:
१. नकारात्मक सोच: "मैले यो काम गर्न सक्दिनँ।"
सकारात्मक सोच: "म यो काम गर्ने प्रयास गर्छु। यदि सफल भइनँ भने पनि म केही नयाँ कुरा सिक्नेछु।"
२. नकारात्मक सोच: "मेरो जीवनमा सधैँ नराम्रो मात्र हुन्छ।"
सकारात्मक सोच: "आजको दिन राम्रो नभए पनि भोलि पक्कै पनि राम्रो हुनेछ। मसँग खुसी हुने धेरै कारणहरू छन्।"
३. नकारात्मक सोच: "म अरू जस्तो सफल छैन।"
सकारात्मक सोच: "मेरो यात्रा फरक छ। म आफ्नै गतिमा अघि बढिरहेको छु र प्रत्येक दिन अझ राम्रो बन्दै छु।"
४. नकारात्मक सोच: "म धेरै गल्ती गर्छु।"
सकारात्मक सोच: "गल्ती गर्नु सामान्य हो। म गल्तीबाट सिक्छु र अगाडि बढ्छु।"
५. नकारात्मक सोच: "म एक्लो छु, कसैले मलाई बुझ्दैन।"
सकारात्मक सोच: "म आफैँसँग समय बिताउँछु र आफ्नो भित्री शक्तिलाई चिन्ने प्रयास गर्छु। म नयाँ सम्बन्धहरू बनाउन खुला छु।"
६. नकारात्मक सोच: "यो समस्या धेरै ठूलो छ।"
सकारात्मक सोच: "म यो समस्यालाई साना-साना भागमा विभाजन गर्छु र एक-एक गरी समाधान गर्छु। मलाई विश्वास छ, म समाधान खोज्न सक्छु।"
७. नकारात्मक सोच: "मसँग पर्याप्त पैसा छैन।"
सकारात्मक सोच: "मसँग जे छ, त्यसको सदुपयोग कसरी गर्न सकिन्छ भनेर सोच्नेछु। म आफ्नो आर्थिक स्थिति सुधार्नका लागि योजना बनाउँछु।"
८. नकारात्मक सोच: "मेरो भविष्य अँध्यारो छ।"
सकारात्मक सोच: "म अहिले राम्रो काम गर्छु, जसले मेरो भविष्य उज्ज्वल बनाउनेछ। हरेक दिन एउटा नयाँ सुरुवात हो।"
९. नकारात्मक सोच: "मानिसहरू मलाई मन पराउँदैनन्।"
सकारात्मक सोच: "म सबैलाई खुसी पार्न सक्दिनँ। म आफू जस्तो छु, त्यस्तै रहन्छु र मलाई मन पराउने मानिसहरू भेट्छु।"
१०. नकारात्मक सोच: "म धेरै तनावमा छु।"
सकारात्मक सोच: "म एकछिनको लागि सबै काम छोडेर गहिरो सास लिन्छु। म आफ्नो मनलाई शान्त पार्नका लागि केही समय ध्यान गर्छु वा घुम्न जान्छु।"
समस्याहरू जीवनको अँध्यारो हो, तर त्यसबाट बाहिर निस्कने बाटो सकारात्मक सोच हो। जब हामी आफ्नो मनको दियो बाल्छौँ, तब जुनसुकै अँध्यारो पनि हराएर जान्छ।
जीवनको हरेक कठिन मोडमा, सकारात्मक सोचले हामीलाई सम्झाउँछ — "तिमी एक्लो छैनौ। तिम्रो मनभित्र उज्यालो छ, त्यो उज्यालोले तिमीलाई अँध्यारोबाट निकाल्नेछ।"
जसरी हेलन केलरले भनेकी छन्: "अँध्यारो कहिल्यै स्थायी हुँदैन, उज्यालो सधैं फर्कन्छ। त्यसैगरी, सकारात्मक सोचले जीवनमा आशा र नयाँ शुरुवात ल्याउँछ।"
त्यसैले, हरेक दिन उठ्दा आफ्नै मनको त्यो उज्यालो खोज्नुहोस्। त्यो उज्यालोले जिन्दगीलाई अर्थ दिन्छ, हरेक क्षणलाई अमूल्य बनाउँछ। अँध्यारो धेरै गाढा छ भने पनि, सकारात्मक सोचको किरणले पक्कै पनि त्यसलाई पगाल्छ। जीवनको सबैभन्दा ठूलो विजय त्यो होइन जुन बाहिरबाट प्राप्त हुन्छ, तर त्यो हो — अँध्यारो भित्र उज्यालो बाल्न सक्ने आत्माको विजय।
*लेखक अर्याल पेशागत रूपमा संचारकर्मी तथा अनुभवी भाषणकला प्रशिक्षक हुनुहुन्छ । हामी सँगै भाग ११ अंकमा अर्काे साता 'समय व्यवस्थापन: सफल जीवनको कुञ्जी' प्रकाशन हुने छ। [email protected]
र याे पनि पढाैं
हामीसँगै भाग १० : सामाजिक एकता र सहकार्य: समृद्ध जीवनको आधार
हामीसँगै भाग ९ : आर्थिक आत्मनिर्भरता र नेपाली परिवार
हामीसँगै भाग ८: पुस्तान्तर समझदारी: युवा र पुरानो पुस्ताबीचको सेतु
हामीसँगै भाग ७: संयुक्त परिवारमा खुसी : चुनौतीहरू र समाधानहरू
हामीसँगै भाग ६: सम्बन्धमा विष घोल्ने प्रवृत्ति : कसरी चिन्ने र कसरी जोगिने?
हामीसँगै भाग ५ : सेल्फ-केयर : आजको सबैभन्दा क्रान्तिकारी अभ्यास
हामीसँगै भाग ४ : सम्बन्धमा सीमा निर्धारण (Boundary Setting) को महत्त्व
हामीसँगै भाग ३ : बाहिरी दबाब र सम्बन्ध : मानसिक स्वास्थ्यका आयामहरू
हामीसँगै भाग २ : पुरुषको मौनता: असहयोगका अदृश्य कारणहरू?
हामीसँगै भाग १: असहयोगी श्रीमान : मौनताको मूल्य र सम्बन्ध विच्छेदको जोखिम