
जीवन एक यात्रा हो, र हामी सबै यस यात्राका सहयात्री हौं। यस यात्रामा, हामी एक्लै हिँड्न सक्दैनौं। हामीलाई एकअर्काको साथ, सहयोग र समझदारी चाहिन्छ। यही साथ, सहयोग र समझदारी नै सामाजिक एकता र सहकार्य हो, जसले हाम्रो जीवनलाई समृद्ध र अर्थपूर्ण बनाउँछ।
जब हामी सामाजिक एकताको कुरा गर्छौं, तब हामी केवल मानिसहरूको भीडको बारेमा कुरा गर्दैनौं। यो त एक गहिरो र भावनात्मक सम्बन्ध हो, जहाँ सबै व्यक्तिहरू एकअर्कासँग जोडिएका हुन्छन्, एकअर्कालाई सम्मान गर्छन् र एक साझा उद्देश्यका लागि काम गर्छन्।
यही भावनाले हामीलाई एक परिवारको सदस्य भएको अनुभूति दिन्छ, जहाँ हामी सुखदुःखमा एकअर्काको साथमा हुन्छौं। यसै कुरालाई फ्रान्सेली समाजशास्त्री एमिल डुर्खाइम (Émile Durkheim) ले "समाजका सदस्यहरूलाई एकसाथ जोड्ने नैतिक बन्धन" का रूपमा परिभाषित गरेका छन्।
सामाजिक एकता र सहकार्य किन कमजोर हुँदैछ?
पछिल्लो समयमा, सामाजिक एकता र सहकार्यको भावना कमजोर हुँदै गएको अनुभव गर्न सकिन्छ। यसका केही मुख्य कारणहरू छन् ।
- बढ्दो व्यक्तिवाद: आधुनिक जीवनशैलीले मानिसलाई आफ्नो परिवार र आफ्नो आवश्यकतामा मात्र केन्द्रित गराएको छ।
- डिजिटल दुनियाँको प्रभाव: सामाजिक सञ्जालले भौतिक सम्बन्धलाई कम गर्दै लगेको छ। हामी अनलाइनमा जोडिए पनि वास्तविक जीवनमा एकअर्काबाट टाढिँदैछौं।
- आर्थिक असमानता: धनी र गरिबबीचको खाडल बढ्दा एकअर्काप्रतिको विश्वास र सम्मानमा कमी आएको छ।
- राजनीतिक र सामाजिक ध्रुवीकरण: विभिन्न विचारधारा र स्वार्थले मानिसहरूलाई विभाजन गरेको छ।
यी कारणहरूले गर्दा समाजमा विश्वासको कमी र एकअर्काप्रति शंका बढेको छ।
सामाजिक एकतालाई कसरी मजबुत बनाउने?
सामाजिक एकतालाई पुनः स्थापित गर्न र मजबुत बनाउनका लागि केही सरल तर महत्त्वपूर्ण कदमहरू चाल्न सकिन्छ ।
सामुदायिक गतिविधिमा संलग्नता: आफ्नो टोल वा समुदायमा हुने सरसफाइ अभियान, चाडपर्व वा अन्य कार्यक्रमहरूमा सक्रियताका साथ भाग लिने।
सञ्चार र संवाद: छिमेकी, साथीभाइ र आफन्तहरूसँग नियमित रूपमा कुराकानी गर्ने। अरूको कुरा सुन्न र बुझ्नको लागि तयार रहने।
सहयोगको भावना: स-साना कुरामा पनि अरूलाई सहयोग गर्ने बानी बसाल्ने।
समानताको सम्मान: सबै मानिसलाई उनीहरूको जात, धर्म, लिङ्ग वा आर्थिक अवस्थालाई नहेरी सम्मान गर्ने।
यी प्रयासहरूबाट हामी फेरि एकपटक सामाजिक बन्धनलाई मजबुत बनाउन सक्छौं।
समृद्ध जीवन:
समृद्ध जीवनको परिभाषा केवल भौतिक सुखसुविधामा मात्र सीमित छैन। समृद्ध जीवन भनेको सन्तुलित, अर्थपूर्ण र सन्तुष्ट जीवन हो, जहाँ मानिससँग भौतिक आवश्यकताहरू पूरा गर्न पर्याप्त साधन हुन्छ, तर त्योभन्दा पनि महत्त्वपूर्ण, ऊ मानसिक रूपमा शान्त, सामाजिक रूपमा जोडिएको र भावनात्मक रूपमा परिपूर्ण हुन्छ।
फेरि पनि समाजशास्त्री एमिल डुर्खाइम (Émile Durkheim) को भनाईलाई जोडौै। उनले भनेका थिए,"व्यक्ति समाज बाहिर बस्न सक्दैन, किनकि समाज उसैभित्र हुन्छ।" उनको यो भनाइले सामाजिक सम्बन्ध र आपसी निर्भरशीलताको गहिरो अर्थ उजागर गर्छ। वास्तवमा, जब हामी एकअर्काको साथ र सहयोगमा अगाडि बढ्छौं, तब मात्रै हाम्रो व्यक्तिगत र सामाजिक जीवन समृद्ध बन्न सक्छ।
त्यसैले, हामीले बुझ्नुपर्छ कि सामाजिक एकता र सहकार्य केवल सिद्धान्त मात्र होइनन्, यी त हाम्रा सुख, शान्ति र प्रगतिका लागि अनिवार्य आधार हुन्। हामी मिलेर मात्रै हाम्रो जीवनलाई पूर्ण र सार्थक बनाउन सक्छौं।
* लेखक अर्याल पेशागत रूपमा संचारकर्मी तथा अनुभवी भाषणकला प्रशिक्षक हुनुहुन्छ । हामी सँगै भाग १० अंकमा अर्काे साता'सकारात्मक सोचको शक्ति: अँध्यारोमा उज्यालोको किरण' प्रकाशन हुने छ। [email protected]
र याे पनि पढाैं
हामीसँगै भाग ९ आर्थिक आत्मनिर्भरता र नेपाली परिवार
हामीसँगै भाग ८ पुस्तान्तर समझदारी: युवा र पुरानो पुस्ताबीचको सेतु
हामीसँगै भाग ७ संयुक्त परिवारमा खुसी : चुनौतीहरू र समाधानहरू
हामीसँगै भाग ६ सम्बन्धमा विष घोल्ने प्रवृत्ति : कसरी चिन्ने र कसरी जोगिने?
हामीसँगै भाग ५ सेल्फ-केयर : आजको सबैभन्दा क्रान्तिकारी अभ्यास
हामीसँगै भाग ४ सम्बन्धमा सीमा निर्धारण (Boundary Setting) को महत्त्व
हामीसँगै भाग ३ बाहिरी दबाब र सम्बन्ध : मानसिक स्वास्थ्यका आयामहरू
हामीसँगै भाग २ पुरुषको मौनता: असहयोगका अदृश्य कारणहरू?
हामीसँगै भाग १ असहयोगी श्रीमान : मौनताको मूल्य र सम्बन्ध विच्छेदको जोखिम