सेल्फ-केयर : आजको सबैभन्दा क्रान्तिकारी अभ्यास
शनिबार, असार ७, २०८२
जीवनको पेचिलो यथार्थ यही हो – बाहिरी संसार तब मात्र सुन्दर लाग्छ, जब भित्रको संसार सन्तुलित हुन्छ। आजको समय, जहाँ व्यस्तता, अपेक्षा र डिजिटल कोलाहलले व्यक्तिलाई थकित तुल्याइरहेको छ, त्यहाँ आत्म–हेरचाह (Self-care) केवल एक विकल्प होइन, अस्तित्वकै आधार बन्दै गएको छ। सेल्फ-केयर भन्नेबित्तिकै कतिपयको मनमा "अरूबाट टाढा हुनु" वा "केवल आफूलाई हेर्नु" भन्ने सोच आउन सक्छ। तर साँचो सेल्फ-केयर भनेको अरूलाई नहेर्ने होइन, आफूलाई नबिर्सने अभ्यास हो। यो त्यस्तो चेतनशील प्रक्रिया हो जसले एक व्यक्तिलाई मानसिक, भावनात्मक, शारीरिक र सामाजिक रूपमा स्वस्थ बनाउँछ।
रमा बस्नेत प्रकरण: अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता कि साइबर अराजकता?
सोमबार, असार २, २०८२
रमा बस्नेत, खोटाङकी स्थायी बासिन्दा र हाल भक्तपुरमा बसोबास गर्दै आएकी ३१ वर्षीया महिला हुन्। उनले आफ्ना टिकटक भिडियोहरूमा विभिन्न सार्वजनिक व्यक्तित्व, संस्था, जातीय–साम्प्रदायिक विषयहरूलाई लिएर धारिलो, विवादास्पद र भावनात्मक सामग्री प्रस्तुत गर्दै आएकी थिइन्। प्रहरीले उनलाई साइबर अपराध ऐन, २०६३ अन्तर्गत विभिन्न उपधाराहरूमा कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउँदै अनुसन्धान गरिरहेको...
सम्बन्धमा सीमा निर्धारण (Boundary Setting) को महत्त्व
शनिबार, जेठ ३१, २०८२
हाम्रो जीवनमा सम्बन्धहरू अपरिहार्य छन्। चाहे त्यो परिवारसँगको होस्, साथीहरूसँगको होस्, सहकर्मीहरूसँगको होस् वा प्रेमी-प्रेमिकाका बिचको होस्, हरेक सम्बन्धले हाम्रो जीवनमा गहिरो प्रभाव पार्दछ। यी सम्बन्धहरू स्वस्थ र दिगो बनाउनका लागि सीमा निर्धारण (Boundary Setting) अपरिहार्य छ। स्वस्थ सम्बन्धको जग भनेकै एक-अर्काको सीमालाई सम्मान गर्नु हो।
बाहिरी दबाब र सम्बन्ध : मानसिक स्वास्थ्यका आयामहरू
शनिबार, जेठ २४, २०८२
आजको दौडधुप र जटिल सम्बन्धहरूको युगमा मानिसले मानसिक स्वास्थ्यलाई जति आवश्यक ठान्नु पर्ने हो, त्यति ठानिएको छैन। देखिने दुखाइको उपचार हामी तुरुन्त गर्छौं, तर नदेखिने मानसिक बोझलाई समाजले अझै उपेक्षा गर्छ। विशेषतः बाहिरी दबाब र व्यक्तिगत सम्बन्धले हाम्रो मानसिक स्थितिमा कति गहिरो असर पारिरहेको छ भन्ने विषयमा खासै चर्चा हुँदैन।...
पुरुषको मौनता: असहयोगका अदृश्य कारणहरू?
शनिबार, जेठ १७, २०८२
दाम्पत्य जीवनमा असहयोगको मुद्दाले अक्सर महिलाको पीडालाई मात्र उजागर गर्छ, तर पुरुषको असहयोगी व्यवहारका पछाडिका जटिल मनोवैज्ञानिक र सामाजिक कारणहरू प्रायः छायामा पर्छन्। के पुरुषहरू जानीजानी असहयोगी हुन्छन्, वा उनीहरू स्वयं अदृश्य दबाब र अपेक्षाका सिकार हुन्?
नेताको विकल्प खोजौँ,गणतन्त्रको हाेइन्
बिहीबार, जेठ १५, २०८२
मुलुकमा राजावादीहरूले प्रतिगमनका लागि बल गरिरहेका छन् । जबकि यो कुरा असम्भव प्राय छ । आजको युग कर्मका आधारमा श्रेष्ठता हासिल गर्ने र जनताले अनुमोदन गर्ने युगमा आइपुगेको छ । तर, नेपालमा वंशको आधारमा कोही राजा हुने कोही तल्लो हुने शासनको वकालत गर्ने तप्का देखिनु आफैमा विडम्बनापूर्ण छ । राजतन्त्रको...
असहयोगी श्रीमान : मौनताको मूल्य र सम्बन्ध विच्छेदको जोखिम
मंगलबार, जेठ १३, २०८२
दाम्पत्य जीवन, जहाँ दुई व्यक्ति एक अर्काका आधार बन्ने वाचा गर्छन्, कहिलेकाहीँ मौन अपेक्षा र अलिखित नियमहरूको बोझले थिचिन पुग्छ। नेपाली समाजमा 'असहयोगी श्रीमान्' को मुद्दा अझै पनि पर्दाभित्रै छ, किनकि पितृसत्तात्मक विरासतले पुरुषको भूमिकालाई 'कमाउने' मा सीमित गरिदिन्छ र घरभित्रका जिम्मेवारीलाई महिलाको स्वाभाविक कर्तव्य ठानिन्छ। तर, जब सँगै हिँड्ने...
बौद्ध दर्शनको विकासमा सञ्चारको योगदान
मंगलबार, जेठ १३, २०८२
गौतम बुद्धको जन्म, जीवन र महापरिनिर्वाण पश्चात् बौद्ध धर्म—दर्शनको विस्तारका क्रममा यहाँसम्म आउँदा सञ्चारको अन्योन्याश्रित सम्बन्ध रहेको पाइन्छ । बौद्ध धर्म–दर्शनको सञ्चारमा चिनियाँ–यात्री फाइह्यानको यात्रा विवरण र तिब्बतको दिस्पोराले महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्याएको देखिन्छ । सञ्चार नभएको भए आजको बौद्ध धर्म—दर्शन उति बेलै लोप हुने थियो । गौतम बुद्धद्वारा प्रतिपादित धर्म—दर्शनको...
अन्तर्राष्ट्रिय श्रमिक दिवसको इतिहास र मजदुरको अवस्था
बिहीबार, वैशाख १८, २०८२
आजभन्दा १३६ वर्ष अगाडि सन् १८८६ को मई १ को दिन ज्याला बढाउने र ८ घण्टा कामको समय मुख्य माग राखी संरा अमेरिकाका मजदुरवर्गले देशव्यापी हडतालको आह्वान गरे । पहिलो दिनमै लाखौँ अमेरिकी मजदुरहरू हडतालमा सामेल भए । शिकागो सहरमा मात्रै ४० हजार मजदुरहरूले हडतालमा भाग लिए । हडताली मजदुरहरूको...
शिक्षककाे आन्दाेलनप्रती सरकार माैन किन ?
शुक्रबार, वैशाख ५, २०८२
शिक्षा मन्त्री विद्या भट्टराईले आन्दोलनमा रहेका शिक्षकहरूका मागलाई सम्बोधन गर्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको स्पष्ट पार्दै वैशाख १२ गते बस्ने संसद अधिवेशनसम्म पर्खन आग्रह गरेकी छन् । तर, मन्त्रीको यो आग्रहलाई आन्दोलनरत शिक्षकहरुले स्विकार गरेकै छैनन । चैत २० गतेदेखि निरन्तर सडक आन्दोलनमा शिक्षकहरु छन् ।
साताको लोकप्रीय
